Jak ochronić się przed kleszczami? Na kleszcze dobre są zioła!

Kleszcze to co roku jedna z największych i zarazem najgroźniejszych plag w Polsce. Powodem narastającego problemu kleszczy w Polsce są coraz bardziej łagodne zimy, które sprzyjają namnażaniu tych groźnych owadów. Przed kleszczami niełatwo się obronić, spora część z nich (tzw. nimfy) jest również praktycznie niewidoczna dla oka, przez co łatwo je przeoczyć. Kleszcze żerują głównie wiosną/latem, zwykle znajdują się blisko ziemi – w rozłożonych liściach, trawach, krzakach, powalonych kłodach i w dolnej części pni drzew. Podczas spacerów niezwykle łatwo przenieść je na bucie, nogawce lub ramieniu. Czasem kleszcze przyczepiają się do sierści czworonogów, po czym przechodzą na człowieka (np. w domu). Kleszcze chodzą po odzieży wierzchniej dopóki  nie wyczują ciepła skóry. Kiedy tylko zlokalizuje skórę (człowieka lub zwierzęcia) zatapia w nią dość głęboko szczękoczułki. Po zakotwiczeniu się w ciele zaczyna ssać krew. Im dłużej kleszcz jest przyczepiony do ciała, tym bardziej prawdopodobne jest, że przeniesie bardzo groźną w skutkach  chorobę – boreliozę.

Objawy boreliozy

Borelioza jest bardzo poważną chorobą, która ma dość podobny przebieg do przewlekłego stwardnienia rozsianego – choroby autoimmunologicznej, która manifestuje swoją obecność w przykrych skutkach ze strony układu nerwowego. Lekarze przy diagnozowaniu SM najpierw wykluczają boreliozę. Większość ludzi z boreliozą zaraża się kleszczami nimficznymi, niedojrzałymi. Ponieważ nimfy są tak małe jak ziarenka maku, a ich ugryzienie jest bezbolesne, wiele osób ich nie zauważa ani nie usuwa – zwiększając tym samym szansę na zakażenie. Pierwszym objawem zakażenia boreliozą jest specyficzny dla jej przebiegu rumień, który zwykle pojawia się w miejscu ukąszenia. Ma on wygląd powiększającego się pierścienia – miejsce ukąszenia jest blade, a wokół niego pojawia się czerwony okrąg. Jednak pojawienie się rumienia nie tylko nie zawsze występuje, ale czasem może być po prostu niezauważane. Na dalszym etapie zakażenia chorobą z Lyme (inna nazwa boreliozy)  mogą pojawiać się jej kolejne objawy. Do nich można zaliczyć np.:

• Osłabienie organizmu,
• Objawy grypopodobne,
• Gorączka,
• Senność,
• Brak siły,
• Porażenie nerwu twarzy,
• Zapalenie stawów,
• Problemy z sercem,
• Parastezje (uczucie drętwienia),
• Zaburzenia równowagi,
• Depresja,

Wyżej wymienione objawy są tylko nieznaczną częścią negatywnych skutków rozwoju boreliozy. Pierwsze objawy mogą wystąpić już po 1 do 3 tygodni od ukąszenia kleszcza zarażonego boreliozą. Niestety z uwagi na fakt, że objawy boreliozy są bardzo zbliżone do wielu innych chorób – diagnostyka w kierunku choroby z Lyme jest niezwykle trudna i niestety często czasochłonna. Poza boreliozą, kleszcze przenoszą również inne choroby: babeszjozę, kleszczowe zapalenie opon mózgowych, czy też anaplazmozę. Na kleszczowe zapalenie opon mózgowych można się zaszczepić, borelioza wiąże się z kolei z długotrwałym i wyniszczającym leczeniem mocnymi antybiotykami. Czy nie prościej zatem zrobić wszystko, aby zapobiec ukąszeniu kleszcza? Dostępne są również naturalne substancje roślinne, które mogą wspomóc długotrwałe leczenie boreliozy.

Co zrobić gdy ukąsi kleszcz?

Najlepszą obroną przed wszystkimi chorobami przenoszonymi przez kleszcze jest po prostu unikanie narażenia na ich ukąszenie. Drugą najlepszą obroną jest szybkie znajdowanie i usuwanie kleszczy, które się wczepiają w ciało. Po każdym spacerze dobrze jest dokładnie sprawdzić swoje ciało. Kleszcze bardzo lubią zaczepiać się w ciepłe miejsca (pachwiny, głowę, okolice intymne), ale nie tylko! Doskonałym sposobem na ochronę przed kleszczami jest stosowne, szczelne ubranie. Długie nogawki spodni i wysokie skarpety, a także ochrona głowy i szyi to jedne ze skuteczniejszych sposób prewencyjnych. Jednak latem ciężko jest wytrzymać w takim ubraniu. Na odsłonięta skórę dobrze jest stosować środki odstraszające owady (np. Z DEET, pikarydyną) lub wybrać naturalne olejki eteryczne (np. cytrynowy, eukaliptusowy). Kleszcza wbitego w ciało nie wolno smarować tłuszczem, zamrażać i zalewać alkoholem. Jeśli nie ma się pewności co do własnych umiejętności wyjmowania kleszcza można zgłosić się na ostry dyżur, lub do… weterynarza. W aptekach dostępne są również specjalne akcesoria do bezpiecznego wyciągania kleszczy.

Jakie zioła można łączyć przy boreliozie?

Bardzo skuteczne w trakcie leczenia boreliozy są naturalne mieszanki ziołowe, które wspomagają oczyszczanie organizmu i mają działanie detoksykujące. Aby uzupełnić farmakologiczne leczenie boreliozy można stosować następujące zioła (zarówno oddzielnie, jak i w mieszankach):

• Szczeć – ma właściwości przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i wspomaga odporność.
• Oregano – olejek eteryczny z oregano odstrasza kleszcze – działa prewencyjnie.
• Czosnek – naturalny antybiotyk o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbakteryjnym. Stymuluje odporność.
• Vilcacora, czyli tzw. koci pazur – może łagodzić skutki stanów zapalnych wywołanych przez krętki boreliozy. Wspomaga produkcję leukocytów odpowiedzialnych za naturalną odporność organizmu.
• Traganek – niezwykle pomocny, szczególnie na wczesnych etapach rozwoju choroby.
• Czystek – ma właściwości detoksykujące, przeciwbakteryjne (mogą wspomagać zatrzymanie namnażania się bakterii Borrelia burgdorferi).
• Rdestowiec – a szczególnie resweratrol jest bardzo popularnym ziołem pomocnym we wspomaganiu leczenia neuroboreliozy. Może ono wpływać na ochronę systemu nerwowego, a także mieć wpływ na zahamowanie postępowania choroby.
• Kurkuma – ma działanie antyoksydacyjne i przeciwzapalne.

Poza ziołami można również stosować suplementy wzmacniające układ odpornościowy. Do nich z kolei można zaliczyć np.:

• Witaminę C
• Tran
• Kwas alfa liponowy
• Magnez
• Chlorellę
• Glutation

Naturalne sposoby wspomaga leczenia boreliozy

Poza samą ziołową suplementacją są dostępne również inne, naturalne metody wspomagania leczenia farmakologicznego boreliozy. Przede wszystkim, niezwykle istotne przy antybiotykoterapii jest zwrócenie szczególnej uwagi na florę bakteryjną jelit. Podczas całego okresu przyjmowania leków, a także kilka tygodni po nim, warto przyjmować probiotyki, które zasiedlają ściany jelit i dzięki temu – wspomagają odporność.

W tym okresie ważne jest również zachowanie równowagi kwasowo – zasadowej, czyli zapobieganie zakwaszeniu organizmu. Poza właściwą dietą, można dodatkowo wspierać ciało suplementami (np. Holistic BasBalans) bogatymi w składniki mineralne, które mogą wspomóc zachowanie równowagi pH organizmu (magnez, potas, cynk).

Roślinna ochrona przed kleszczami – ciała i ogrodu

Kleszcze żyją na roślinach, czekając na atrakcyjnego, ciepłokrwistego gospodarza. Jak wszystkie pasożyty, lubią niektóre rośliny bardziej niż inne, a od innych stronią. Można zatem postawić również na naturalną ochronę przed kleszczami stosując olejki eteryczne niektórych roślin, lub sadząc je w sowim ogrodzie. Sadzenie czosnku w ogrodzie pomaga powstrzymać wiele szkodników, w tym kleszczy i pcheł. Można również rozsypać zmiażdżone ząbki czosnku wokół krawędzi ogrodu. Mięta to świetne zioło, które można stosować w kuchni. Odstrasza także kleszcze, pchły i inne owady. Rozmaryn nie tylko nadaje się do gotowania. Ma atrakcyjny zapach dla ludzi, ale kleszcze i pchły go unikają. Piołun był tradycyjnie używany do odstraszania owadów, w tym kleszczy. Na skórę i odzież można rozpylać naturalne olejki eteryczne z takich roślin jak: szałwia, trawa cytrynowa, lawenda, goździki, drzewo herbaciane i słodkie migdały. Można dodać olejek eteryczny do rozpylacza i przed spacerem spryskać ciało i ubranie, szczególną uwagę zwracając na buty i nogi.

Najlepszą metodą na ochronę przed ukąszeniem kleszcza jest dobra prewencja. Jednak znane sposoby zapobiegania kleszczom nie dają 100% pewności, że uniknie się ukąszenia. Niezależnie od tego, czy zachoruje się na boreliozę, warto wspomagać się naturalnymi ziołami, które nie tylko mogą działać prewencyjnie, ale również holistycznie wspomogą organizm i oczyszczają go z bakterii i toksyn.